Οι όροι «επαγγελματική υγεία» και «υγεία και ασφάλεια» μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση. Είναι και οι δυο πολύ σημαντικοί αλλά συχνά συγχέονται μεταξύ τους, καθώς και οι δυο περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, οι οποίες αλληλεπικαλύπτονται σε κάποιο βαθμό.
Εσφαλμένα, η «υγεία και ασφάλεια» μπορεί να δημιουργήσει πιθανές αρνητικές εικόνες για κάποιους, οι οποίες σχετίζονται με την αντίληψη ορισμένων σημείων υπερβολικά αυστηρών κανόνων «υγείας και ασφάλειας». Στην πραγματικότητα ωστόσο, η «υγεία και ασφάλεια» αποτελεί έναν κανόνα ζωτικής σημασίας που ορίζεται από την Υπηρεσία Υγείας και Ασφάλειας ως “αποτροπή τραυματισμού ή ασθένειας ατόμων από την εργασία, λαμβάνοντας τις σωστές προφυλάξεις και παρέχοντας ένα ικανοποιητικό εργασιακό περιβάλλον”.
Η επαγγελματική υγεία θα μπορούσε να περιγραφεί ως “η προαγωγή και διατήρηση της σωματικής και πνευματικής υγείας του συνόλου του προσωπικού μιας επιχείρησης και της πρόληψης της κακής υγείας”. Με απλά λόγια, αφορά τις επιπτώσεις της εργασίας στην υγεία του εργαζομένου, καθώς και της ικανότητάς του να εργάζεται.
Οι πρακτικές της «υγεία και ασφάλειας» μπορεί να είναι προληπτικές (για την αποτροπή κινδύνων και τραυματισμών) και οι πρακτικές της «επαγγελματικής υγείας» δραστικές (αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας των υπαλλήλων εφόσον εμφανιστούν). Ωστόσο, σπάνια θα συμβεί κάτι τέτοιο και μεγάλο μέρος της εστίασης της επαγγελματικής υγείας θα πρέπει να αποτελεί η παρακολούθηση της υγείας των εργαζομένων, η βελτίωση της επίγνωσης της υγείας και η πρόληψη ασθενειών πριν συμβούν.
Οι διαφορές…
Ένας τρόπος διαφοροποίησης μεταξύ της «υγείας και ασφάλειας» και της «επαγγελματικής υγείας» είναι η εξέταση της διαφοράς μεταξύ ατυχημάτων και ασθενειών. Για παράδειγμα, κάποιες εργασιακές πρακτικές έχουν την δυνατότητα να τοποθετήσουν τους εργαζομένους σε κίνδυνο οπότε είναι αναγκαίο να ελέγχονται αυστηρά (π.χ. οι γραμμές παραγωγής, επιχειρήσεις οι οποίες απαιτούν από το προσωπικό να εργάζεται με βαριά μηχανήματα, τοξικές ουσίες, κλπ). Αυτές οι πτυχές ασφάλειας θα πρέπει να ελέγχονται από τη νομοθεσία για την υγεία και την ασφάλεια. Ομοίως, συγκεκριμένα είδη εργασίας μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία των υπαλλήλων (π.χ. δηλητηρίαση από μόλυβδο, απώλεια ακοής προκαλούμενη από δυνατό θόρυβο, άγχος ή μυοσκελετικές διαταραχές, κλπ.). Η διαδικασία προσπάθειας πρόληψης της κακής υγείας, η παρακολούθηση της υγείας των εργαζομένων και η βοήθεια προς τους εργαζόμενους ώστε να παραμείνουν ή να επιστρέψουν στην εργασία κατά τη διάρκεια ή μετά την ασθένεια, ενδέχεται να εμπίπτει στην αρμοδιότητα ενός ατόμου που ασχολείται με την παροχή υπηρεσιών επαγγελματικής υγείας. Τα ευρήματα των ειδικών επαγγελματικής υγείας σε τομείς όπως η παρακολούθηση της υγείας, θα πρέπει να ενισχύουν τις πρακτικές ασφαλείας.
Οι ομοιότητες…
Οι δυο κλάδοι διασταυρώνονται σε ορισμένους τομείς, ιδιαίτερα σε αυτόν της ‘εκτίμησης κινδύνων’ (εξασφάλιση ότι οι διαδικασίες και οι πολιτικές τίθενται σε εφαρμογή με σκοπό τη μείωση ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία). Εάν ο στόχος της ‘υγείας και ασφάλειας’ είναι να καταστήσει το εργασιακό περιβάλλον όσο το δυνατόν ασφαλέστερο και ακίνδυνο, τότε η εκτίμηση κινδύνου είναι ζωτικής σημασίας. Το ίδιο ισχύει και για την ‘επαγγελματική υγεία’ ˙ δεδομένου ότι στοχεύει στο να ελέγχει ότι οι εργαζόμενοι αξιολογούνται ικανοποιητικά από την άποψη της ικανότητάς τους να φέρνουν εις πέρας την εργασία τους, ώστε να εξασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι δεν εκτελούν καθήκοντα τα οποία δεν είναι σε θέση να κάνουν εξ’ αιτίας ενός προβλήματος υγείας καθώς και να παρακολουθεί την υγεία του προσωπικού που διατρέχει κίνδυνο να αναπτύξει ασθένεια που σχετίζεται με την εργασία , τότε η ‘εκτίμηση κινδύνου’ είναι και πάλι ζωτικής σημασίας. Μια άλλη αξιοσημείωτη ομοιότητα είναι ότι και οι δυο κλάδοι απαιτούν δέσμευση και συμμετοχή των εργαζομένων και των εργοδοτών.
Συχνά, δίνεται περισσότερη προσοχή σε θέματα υγείας και ασφάλειας στον εργασιακό χώρο, διότι είναι πιο εύκολη η διαχείρισή τους απ’ ότι τα θέματα ‘επαγγελματικής υγείας’. Για παράδειγμα, συχνά είναι πιο εύκολο να εξακριβωθεί τι προκάλεσε ένα εργατικό ατύχημα, απ’ ότι να γίνει εκτίμηση των προβλημάτων υγείας ενός εργαζομένου που έχουν προκληθεί ή επιδεινωθεί από το εργασιακό περιβάλλον. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η υγεία των εργαζομένων στον εργασιακό χώρο είναι μεγίστης σημασίας, τόσο για τους ίδιους τους εργαζομένους, όσο και για τις επιχειρήσεις για τις οποίες εργάζονται.
